Thep update mới nhất của Tin Thể Thao, Imane Khelif, nhà vô địch quyền Anh nữ Olympic Paris 2024, đã bị Hiệp hội quyền Anh quốc tế (IBA) loại khỏi giải vô địch thế giới 2025 vì không vượt qua bài kiểm tra giới tính. Quyết định này tiếp tục làm dấy lên những tranh cãi gay gắt về tiêu chí giới tính trong thể thao, đặc biệt là trong các môn đối kháng.
Imane Khelif, tay đấm 25 tuổi người Algeria, đã có màn trình diễn áp đảo tại Olympic Paris 2024, lần lượt đánh bại các đối thủ sừng sỏ như:
- Angela Carini (Italy)
- Anna Luca Hamori (Hungary)
- Janjaem Suwannapheng (Thái Lan)
- Yang Liu (Trung Quốc) – chung kết
Chiến thắng của Khelif mang về huy chương vàng Olympic đầu tiên trong lịch sử Algeria, đánh dấu một cột mốc quan trọng cho boxing nữ nước này. Tuy nhiên, ngay sau kỳ Thế vận hội, vấn đề giới tính của Khelif tiếp tục trở thành tâm điểm tranh luận.
Vì sao Khelif không được dự giải vô địch thế giới?
IBA tuyên bố Khelif không đáp ứng tiêu chí giới tính theo quy định của tổ chức này, sau khi thực hiện xét nghiệm DNA vào năm 2023. Kết quả kiểm tra cho thấy Khelif mang nhiễm sắc thể XY, điều mà IBA cho rằng tạo lợi thế không công bằng so với các võ sĩ nữ khác.
Tuy nhiên, đáng chú ý là Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) vẫn cho phép Khelif thi đấu tại Paris 2024 dưới danh nghĩa VĐV nữ. IOC sử dụng hộ chiếu và hồ sơ y tế để xác minh giới tính, tương tự như cách họ đã làm tại Tokyo 2020 và các giải đấu trước đó.
Điều này tạo nên mâu thuẫn giữa IOC và IBA. Hai tổ chức thể thao hàng đầu này có quan điểm trái ngược về vấn đề xác định giới tính.
Tranh cãi giữa IOC và IBA
Sự khác biệt trong tiêu chí xét duyệt giới tính đã khiến IOC và IBA mâu thuẫn gay gắt. IOC không công nhận mặt pháp lý của IBA, và thậm chí còn thành lập một tổ chức riêng là Ban quyền Anh Paris 2024 (PBU) để thay thế IBA trong việc quản lý môn boxing tại Thế vận hội.
Về phía IBA, họ kiên quyết bảo vệ quyết định của mình. Chris Roberts, Tổng thư ký kiêm Giám đốc điều hành IBA, nhấn mạnh rằng họ sẽ kiểm tra giới tính xuyên suốt giải đấu: “Khelif không đủ điều kiện tham dự giải vô địch thế giới của chúng tôi. Cô ấy không đáp ứng các tiêu chí đủ điều kiện. Quy tắc kỹ thuật của chúng tôi quy định rõ ràng các yêu cầu về giới tính trong thi đấu.”
Khelif phản pháo: “Chiến thắng là câu trả lời tốt nhất”
Trước những lời chỉ trích và áp lực về vấn đề giới tính, Khelif vẫn bình tĩnh và mạnh mẽ. Sau khi giành HCV Olympic, cô từng phát biểu:
“Những lời chỉ trích có thể hủy diệt thân xác, giết chết suy nghĩ, tinh thần và tâm trí của con người. Tôi không thể thay đổi những gì mọi người nghĩ, nhưng tôi có thể chiến đấu và chiến thắng. Huy chương vàng này là câu trả lời tốt nhất.”
Sự cứng rắn của Khelif cho thấy cô không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi tranh cãi. Thay vào đó, cô chọn cách đáp trả bằng những màn trình diễn xuất sắc trên võ đài.
Vấn đề giới tính trong thể thao và câu hỏi chưa có lời giải
Tranh cãi về giới tính trong thể thao, đặc biệt là với VĐV mang nhiễm sắc thể XY, không phải là điều mới mẻ. Trước Khelif, nhiều trường hợp đã từng gây tranh cãi:
- Caster Semenya (điền kinh, Nam Phi) – bị cấm thi đấu ở các cự ly 400m-1500m vì nồng độ testosterone cao hơn mức bình thường.
- Dutee Chand (điền kinh, Ấn Độ) – bị cấm thi đấu vào năm 2014, nhưng sau đó kiện thành công và được phép trở lại.
- Laurel Hubbard (cử tạ, New Zealand) – nữ VĐV chuyển giới đầu tiên tham dự Olympic Tokyo 2020.
Vấn đề này vẫn đang tạo ra cuộc tranh luận lớn giữa hai phe:
- Ủng hộ kiểm soát giới tính: Cho rằng nhiễm sắc thể XY và nồng độ testosterone cao giúp VĐV có lợi thế không công bằng.
- Bảo vệ quyền thi đấu của VĐV: Tin rằng những quy định này phân biệt đối xử và vi phạm quyền con người.
IBA đang theo phe thứ nhất, trong khi IOC đứng ở hướng thứ hai. Điều này khiến Khelif trở thành trung tâm của một cuộc chiến thể thao – chính trị hơn là chỉ một VĐV quyền Anh đơn thuần.
Khelif sẽ làm gì tiếp theo?
Dù không thể tham dự giải vô địch thế giới 2025, Khelif vẫn có nhiều cơ hội thi đấu ở các giải khác dưới sự quản lý của IOC. Những khả năng có thể xảy ra:
- Kháng cáo quyết định của IBA, dù điều này rất khó thành công.
- Chuyển hướng sang thi đấu chuyên nghiệp thay vì ở các giải nghiệp dư dưới hệ thống của IBA.
- Tiếp tục thi đấu ở các giải do IOC quản lý, nơi cô vẫn được công nhận là VĐV nữ.
Với bản lĩnh đã thể hiện tại Olympic Paris 2024, chắc chắn Khelif sẽ không dễ dàng từ bỏ sự nghiệp của mình.
Lời kết
Tranh cãi về giới tính trong thể thao vẫn chưa có hồi kết, và trường hợp của Imane Khelif là một ví dụ điển hình. Khi IOC và IBA có những quy định khác nhau, VĐV lại trở thành người chịu ảnh hưởng lớn nhất. Dù bị loại khỏi giải vô địch quyền Anh thế giới 2025, Khelif vẫn là một trong những võ sĩ nữ xuất sắc nhất hiện tại. Tin Thể Thao sẽ tiếp tục theo dõi hành trình của cô và cập nhật những diễn biến mới nhất về vấn đề giới tính trong thể thao.